Phì đại tuyến vú ở nam giới là tình trạng tăng sinh tổ chức tuyến vú hoặc tổ chức mỡ lành tính ở nam giới, nguyên nhân là do sự biến đổi hormon nam của người đàn ông trong một giai đoạn sinh lý nhất định (sơ sinh, dậy thì, tuổi già…) hay tự phát trong một số bệnh khác (như ung thư phổi…).
Tình trạng vú to có thể được xác định đơn giãn bằng nhìn hoặc sờ nắn khi bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân. Có thể coi có dấu hiệu vú to khi vú của một nam giới lớn hơn 2 cm so với tình trạng bình thường.
Đặc điểm chung của bệnh lý phì đại tuyến vú ở nam giới
1. Nguyên nhân:
Phần lớn tình trạng phì đại tuyến vú ở nam giới xuất hiện ở trẻ trai trong lứa tuổi dậy thì (14-15 tuổi), và sau đó tình trạng vú to biến mất và chỉ một tỷ lệ rất thấp tình trạng phì đại tuyến vú ở nam giới còn kéo dài đến tuối thanh niên, thậm chí tuổi già.
Nguyên nhân chính là những thanh đổi về hormon nam trong một giai đoạn phát triển dẫn đến những biến đổi của nhu mô vú và hệ thống tuyến sữa. Ngoài ra còn có một số bệnh làm giảm hormon nam và tăng hormon nữ cũng dẫn tới tình trạng phì đại tuyến vú ở nam giới.
Các bệnh lý toàn thân như ung thư phổi, viêm gan, xơ gan, ung thư tinh hoàn, u tuyến thượng thận, ung thư trực tràng và ung thư tuyến tiền liệt… cũng có thể gây nên tình trạng phì đại tuyến vú ở nam giới.
2. Giải phẫu bệnh
Không có mối liên quan giữa nguyên nhân và hình ảnh tổ chức học của phì đại tuyến vú ở nam giới. Có 3 type tổ chức học chính của tuyến vú ở nam giới và có liên quan chặt chẽ với thời gian tồn tại của tình trạng vú to:
- Hình ảnh tổ chức học loại đỏ: Khi vú to tồn tại dưới 4 tháng, hình ảnh chủ yếu là ống tuyến và tăng sinh tổ chức tân mạch.
- Hình ảnh sợi: Khi vú to tồn tại từ 4-12 tháng, có hình ảnh phát triển của tổ chức nhu mô tuyến và ít ống tuyến.
- Hình ảnh trung gian: Khi vú to tồn tại trên 12 tháng, hình ảnh pha trộn của 2 type trên.
Đặc điểm lâm sàng của phì đại tuyến vú ở nam giới
1. Chẩn đoán
Chẩn đoán phì đại tuyến vú ở nam giới thường rất dễ dàng và chỉ bằng cách dựa vào hình ảnh lâm sàng. Không cần thiết phải chụp Mammorgraphy hay Xeromammography.
Mammography là gì?
Xeromammography là gì?
Để chẩn đoán nguyên nhân cần kết hợp các yếu tố khác: tiền sử cá nhân, tiền sử sử dụng thuốc (steroid, thuốc hạ huyết áp, thuốc kháng histamin H2…), xét nghiệm mô bệnh học, chụp X Quang vú, kiểm tra chức năng gan, định lượng hormon nam giới…
2. Phân loại
Theo nhiều tác giả, có thể chia phì đại tuyến vú ở nam giới thành 3 mức độ:
- Độ 1: Tổ chức tuyến phát triển tập trung quanh quầng vú, do tổ chức tuyến phát triển ít và khu trú nên dễ dàng lấy bỏ toàn bộ tuyến mà không cần cắt bỏ da vùng ngực.
- Độ 2: Tổ chức tuyến phát triển lan tỏa cùng tổ chức mỡ, khó xác định ranh giới của tuyến, tổ chức da thừa vừa phải. Không cần cắt bỏ da sau khi loại bỏ tuyến vú.
- Độ 3: Tổ chức tuyến phát triển lan tỏa ra vùng nách, tổ chức da thừa nhiều, cần được cắt bỏ một phần sau khi loại bỏ tuyến vú.
3. Chẩn đoán phân biệt
Carcinoma vú ở đàn ông: chảy máu đầu vú, khối u vùng vú, loét da, hạch vùng nách.
U mỡ, khối máu tụ vùng vú, u xơ thần kinh, quá phát của cơ ngực lớn…
Điều trị phì đại tuyến vú ở nam giới
Đa phần các trường hợp vú to do căn nguyên bệnh lý toàn thân không cần điều trị ngoại khoa.
Những trường hợp vú to trong thời kỳ dậy thì, có thể chờ đợi đến tuổi trưởng thành thì các triệu chứng vú to sẻ chấm dứt. Tuy nhiên nhiều trường hợp vú to kéo dài đến tuổi vị thành niên.
Đa phần bệnh nhân có yêu cầu phẫu thuật là do vấn đề tâm lý. Phẫu thuật nhằm mục đích lấy bỏ hết tổ chức tuyến vú cũng như tổ chức mỡ quá phát và tạo lại hình dạng bình thường của ngực.
Trước khi thực hiện phẫu thuật bệnh nhân có thể điều trị nội khoa tuy nhiên việc sử dụng các thuốc nội tiết có nhiều tác dụng phụ như: tăng cân, nổi mụn trứng cá, da tăng tiết chất nhờn… vì vậy vẫn có thể tiến hành phẫu thuật mà không cần giai đoạn điều trị bằng thuốc.
Phẫu thuật điều trị phì đại tuyến vú ở nam giới